Spina Bifida

Spina bifida, hamileliğin ilk ayında fetüsün omuriliğinin gelişimini tamamlamaması ile ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Hastalığın durumu değişiklik göstermektedir. Spina bifida hiç belirtiye sebep olmadan çok hafif bir şekilde seyredebildiği gibi sinir hasarına neden olan ciddi derecede de görülebilmektedir. Hastalık en sık görülen doğum kusurları arasında yer almaktadır. Bu hastalık hamileliğin ilk 28 gününde meydana gelir. Genellikle bu süreçte kadınlar henüz hamile olduğunu fark etmemektedir.

Spina bifida bir sinir yolu kusurudur. Bazı kişilerde çok ciddi bir şekilde ortaya çıkmaktadır ancak hastaların büyük bir kısmında hafif olarak görülür ve herhangi bir belirtiye yol açmaz. Hatta çoğu zaman tedavi bile gerekmemektedir. Bu durum gizli spina bifida ya da spina bifida occulta olarak adlandırılmaktadır.

Ancak problemin ciddi olduğu çocuklar omurilikte açık lezyonlar ile doğmaktadır. Ayrıca omurilikte ve sinirlerde ciddi hasarlar görülmektedir. Açık lezyonlar ameliyat ile kapatılabilmektedir. Sinir hasarlarının tedavisi ise mümkün değildir ve kalıcı kusur mevcuttur. Spina bifida sırtın herhangi bir yerinde meydana gelebilir ancak genellikle bel kısmında sıklıkla görülmektedir. Spina bifida rahatsızlığına tam olarak neyin yol açtığı bilinmemektedir. Ancak genetik ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesi ana sebep olarak düşünülmektedir.

Spina Bifida Türleri

Spina bifida farklı türlerde görülmektedir. Bunlar spina bifida occulta, miyelomeningosel ve çok nadir bir şekilde görülen meningoseldir.

Spina Bifida Occulta

Occulta, gizli anlamına gelmektedir. Spina bifida occulta hastalığın en hafif ve en yaygın görülen türüdür. Spina bifida occulta genellikle bir ya da birkaç omur arasında boşluk olarak görülür. Spina bifida occulta olan birçok kişi bunun farkına bile varmamaktadır. Farklı nedenlerle gerçekleştirilen görüntüleme yöntemlerinde fark edilmektedir.

Miyelomeningosel

Açık spina bifida olarak da bilinen miyelomeningosel, hastalığın en şiddetli halidir. Sırtın orta ya da alt kısmında omurilik ve omurlar açıktadır. Bölgedeki dokular ve sinirler doğumda bu açıklıktan dışarı itilir ve bebeğin sırtında bir kese oluşturur. Bu durumun hayati tehlikeye neden olabilecek enfeksiyonların riskini artırır. Bununla beraber felce ya da mesane, bağırsak işlev bozukluğuna yol açabilmektedir.

Meningosel

Meningosel çok nadir görülmektedir. Bu hastalıkta omur sıvısı ile dolu bir kese omurilikteki açıklıktan dışarı taşar. Meningoselden sinirler etkilenmez ve omurilik kese dolu sıvıda değildir. Bu problemle doğan bebeklerde mesane ve bağırsakta hafif işlev bozuklukları görülmektedir.

Tedavi Yöntemleri

Spina bifida tedavisi, hastalığın şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Spina bifida occulta için tedaviye ihtiyaç duyulmamaktadır. Ancak hastalığın diğer türlerinde çeşitli tedavi yöntemlerine başvurulması gerekmektedir.

Doğum Öncesi Ameliyat

Spina bifida olan bebeklerde tedavi gerçekleştirilmezse doğum sonrasında sinir işlevleri daha da kötüye gider. Doğum öncesi spina bifida ameliyatı hamileliğin 26. haftasından önce gerçekleştirilmelidir. Ameliyatta uterus ameliyatla açılır ve bebeğin omuriliği tedavi edilir. Bazı hastalarda ise daha az müdahale gerektiren özel ameliyat ekipmanı olan fetoskop ile ameliyat gerçekleştirilmektedir.

Yapılan araştırmalara göre doğumdan önce yapılan ameliyatlar kusurları hafifletmektedir ve hastaların koltuk değneği ya da diğer yürüteçlere olan ihtiyaçları azalmaktadır. Fetal ameliyatta hidrosefali riskini de düşürmektedir. Ancak ameliyat öncesinde potansiyel yararlarının ve risklerinin iyi bir şekilde anlaşılması ve ona göre karar verilmesi gerekmektedir. Çünkü ameliyat prematüre doğuma ya da diğer komplikasyonlara neden olabilmektedir.

Sezaryen Doğum ve Doğum Sonrası Ameliyat

Miyelomeningosel olan birçok bebek genellikle ters durumdadır ve ayakları önce gelmektedir. Bebeğin pozisyonun ters olması ya da sırtta büyük bir kist veya kese olması durumunda sezaryen doğum daha güvenli bir doğum şeklidir. Miyelomeningosel ameliyatının doğumdan sonraki 72 saat içerisinde yapılması gerekmektedir. Ameliyatın erken yapılması açıktaki sinirlerde enfeksiyon riskini düşürmektedir. Ayrıca omurilik çok fazla travmaya maruz kalmamaktadır.

Ameliyat sırasında uzman cerrah omuriliği ve açıktaki dokuyu yerine yerleştirir. Sonrasında bölgeyi kasla ve cilt dokusuyla kapatır. Ameliyat sırasında hidrosefali olup olmadığıda kontrol edilir.

Miyelomeningosel ile doğan bebeklerin büyük bir kısmında beyinde sıvı bulunmaktadır. Hidrosefali olarak adlandırılan bu durumun giderilmesi için sıvının karın bölgesine yerleştirilen ventriküler şant ile alınması gerekir. Bu işlem genellikle doğumdan sonra ya da ameliyat esnasında yapılmaktadır.

Doğum öncesi ya da sonrası ameliyatın uygulanabilir olup olmadığını belirlemek için kapsamlı bir değerlendirme yapmak gerekmektedir. Bu özel ameliyatlar yalnızca çok deneyimli fetal cerrahi uzmanları, tecrübeli ameliyat ekibi ve yenidoğan yoğun bakımına sahip bir sağlık tesisinde yapılmalıdır. Beyin Cerrahisi İstanbul’un deneyimli ekibi ile spina bifida ve rahatsızlığa ilişkin problemlerin tedavisi mümkün oluyor.