Beyin Damar Yumakları (AVM, kavernoma)

Serebral kavernöz malformasyon olarak adlandırılan beyin damar yumakları birbirine sıkıca geçmiş, ince duvarlara sahip küçük kan damarlarının oluşturduğu yapılardır. Beyin içerisinde ya da omurilik de görülebilir. Damarlarda genellikle kan akışı çok yavaştır ve pıhtılanmalar görülür. Beyin damar yumakları küçük bir dut gibi gözükmektedir. Ancak bazı kişilerde kan sızması nedeniyle beyin ya da omurilik problemlerine yol açar.

Yumakların boyutunu neredeyse yarım santimden on santime kadar değişiklik gösterebilir. Yumaklar genetik olarak geçebilmektedir ancak bu durum nadir olarak görülür. Beyinde farklı vasküler malformasyonlar görülmektedir. Bunlar kısaca AVM olarak adlandırılan arteriyovenöz malformasyonlar, dural arteriyovenöz fistüller, gelişimsel venöz anomaliler ve kılcal telenjiektazidir. Dural arteriyovenöz fistüller sıklıkla serebral kavernöz malformasyonlar ile birlikte görülmektedir.

Serebral kavernöz malformasyonlar kan sızıntısına ve beyinde ya da omurilikte kanamaya yol açabilmektedir. Beyin kanamasının nöbet gibi çeşitli belirtileri görülmektedir. Meydana geldiği yere bağlı olarak felç benzeri belirtiler de görülebilmektedir. Omurilikte meydana gelen kanamalar hareket etmede zorlanma, ayaklarda ve kollarda ağrıya ve tuvalet tutamama gibi belirtilere yol açabilmektedir.

Beyin Damar Yumakları Belirtileri

Beyin damar yumakları hiçbir belirtiye yol açmayabilmektedir. Beynin dış yüzeyinde meydana gelen yumaklar ise genellikle nöbet geçirmeye neden olur. Yumaklar beyin sapı, bazal gangliya ya da omurilikte meydana geldiğinde çok çeşitli belirtiler ortaya çıkar. En yaygın görülen beyin damar yumakları belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Nöbet
• Çok şiddetli baş ağrısı
• Kollarda ve bacaklarda zayıflık
• Hissizlik
• Konuşmada zorlana
• Dikkati toparlamada ya da hatırlamada problem yaşamada
• Dengede duramama
• Yürüyememe
• Çift görme gibi görme bozuklukları

Kanamanın devam etmesiyle beraber nörolojik belirtiler zamanla daha kötü hale gelir. Ayrıca kanamaların tekrar etme riski de bulunmaktadır. Yukarıdaki belirtlerden birinin ya da birkaçının görülmesi durumunda kişilerin derhal acil yardım alması gerekmektedir.

Beyinde Damar Yumakları Neden Oluşur?

Beyin damar yumakları genellikle sproadik olarak görülür. Yani herhangi bir nedeni olmadan ortaya çıkmaktadır. Bu gibi durumlarda genellikle gelişimsel venöz anomalisi ile beraber görülür.

Beyin damar yumaklarının %20’si genetik olarak aileden geçmektedir. Bu duruma ailevi kavernöz malformasyon sendromu adı verilmektedir. Genellikle genetik test ile teşhis konmaktadır. Birden çok beyin damar yumağı olan ancak gelişimsel venöz anomalisi olmayan ve ailesinde beyin damar yumağı bulunan kişilere genetik test yapılması tavsiye edilmektedir. Beynin ya da omuriliğin radyasyona maruz kalması 2 yıl ila 20 yıl içerisinde beyin damar yumaklarının görülmesine yol açabilmektedir.

Beyin damar yumaklarının açık bir nedeni yoktur. Genetik olarak görülen durumlarda ise birden fazla kavernöz malformasyon görülür. Hem sporadik hem de genetik malformasyonlar zaman içerisinde gelişir. Günümüzde yapılan araştırmalara göre genetik kavernöz malformasyona üç genetik varyant neden olmaktadır. Ailevi kavernöz malformasyon vakalarının hemen hemen tamamında CCM1 olarak da adlandırılan KRIT1, CCM2 ve CCM3 olarak da adlandırılan PDCD10 genlerinde mutasyon görülmektedir.

Bu mutasyonların tam olarak neden beyin damar yumaklarına yol açtığı bilinmemektedir. Genlerin hücreler arasında iletişim için birlikte çalıştığı ve kan damarlarından sızan kanı düşürmeyi sağladığı düşünülmektedir.

Tedavi Yöntemleri

Beyin damar yumakları için farklı tedavi yöntemleri bulunmaktadır. Bu yöntemler genellikle hastalığın belirtilerine göre değişiklik gösterir.

Hiçbir belirtinin görülmediği hastalarda genellikle hastalığın takibi yapılmaktadır. Semptom görülmeyen hastalar düşük riskli olarak değerlendirilir. Yumaklarda herhangi bir değişiklik olup olmadığını takip etmek için MR görüntülemesinden yararlanılmaktadır. Belirti görülmeyen hastalarda bir anda belirti görülmesi durumunda hastalığı takip eden uzman hekimin hemen bu konuda bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Beyin damar yumağına bağlı olarak nöbet geçiren kişilerde ise nöbeti durdurmaya yönelik ilaç tedavisi kullanılmaktadır. Damar yumaklarının beyin içerisinde erişilebilir bir yerde olması durumunda ise cerrahi operasyonla alınması mümkündür. Tedavi yöntemine karar verirken beyin damar yumağının diğer hastalıklardan, yaşam tarzından ve kullanılan ilaçlardan nasıl etkilendiği son derece önemlidir.

Tedavinin başarısı beyinde meydana gelen damar yumağının büyüklüğüne, belirtilere yol açıp açmadığına bağlı olarak değişir. Diğer taraftan ameliyatı gerçekleştiren uzman hekimin tecrübesi de son derece önemlidir. Beyin Cerrahisi İstanbul ekibinin uzun yıllara dayanan tecrübesi ile beyin damar yumağı ya da diğer beyin hastalıklarının tedavilerinde kendinizi ve sevdiklerini güvenli ellere emanet edebilirsiniz.