Ayrık omurilik, spinal disrafinin oldukça nadir görülen bir türüdür. Doğuştan gelen bu hastalıkta bebeklerde ayrık ya da çoklu omurilik görülür. Omuriliğin tamamen ayrıldığı ya da bir kısmının ayrıldığı ve sonuç olarak iki hemikordun görüldüğü durumlardır. Ayrık omurilik ikiye ayrılmaktadır.
Tip 1 ayrık omurilikte her hemikord kendi dural kılıfına ve kemik yapısına sahiptir. Bu gibi durumlarda iki tane omurilik kanalı görülür. Tip 2 ayrık omurilikte ise tek bir dural kılıf içerisinde iki farklı hemikord bulunur. Tip 2’de tek bir spinal kanal bulunur. Tip 1 ayrık omurilik diastematomyeli, Tip 2 ayrık omurilik ise diplomyeli olarak adlandırılmaktadır.
Ayrık omurilik genellikle doğuştan görülmektedir. Ancak herhangi bir yaşta da meydana gelebilmektedir. Ayrık omuriliğe, kadınlarda daha fazla rastlanmaktadır. Bazı kişilerde neredeyse hiçbir belirti görülmez. Bazı hastalarda ise çeşitli omurilik anomalileri görülebilmektedir. Belirtiler de genellikle kişiden kişiye değişir.
En yaygın görülen ayrık omurilik belirtileri arasında sırt ağrısı, mesane işlev bozukluğu, bacak ağrısı ve zayıflığı bulunmaktadır. Ayrık omurilik probleminin erken embriyo gelişimi dönemine notokord ve nöral tüpün anormal gelişimi sonucunda ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Ayrık Omurilik Belirtileri
Ayrık omurilik semptomatik hale gelinceye kadar herhangi bir belirtiye neden olmaz. Bu nedenle teşhis edilmesi biraz gecikebilmektedir. Ayrık omurilik vakaları en çok 4 - 7 ve 12 - 16 yaş aralıklarında teşhis edilmektedir. Bu yaşlar gelişimsel bozuklukların teşhisi için geç yaşlar olarak kabul edilmektedir. Ayrık omurilik problemlerinde en sık görülen belirtiler ciltte meydana gelen belirtilerdir. Bel ya da sırt bölgesinde hipertikoz adı verilen aşırı kıllanma en sık görülen belirtilerden bir tanesidir.
Genellikle ileri yaşlara kadar asemptomatik olarak seyrettiği durumlarda görülen tek belirti bel ağrısı olabilmektedir. Bunun dışında bacaklarda ağrı, yürüme bozukluğu, bel altı bölgesinde motor bozuklukları ve duyusal kusurluk, tuvalet kontrolünde zorlanma ve bazı ortopedik problemler de belirtilerin arasında yer alır.
Ayrık omurilikle birlikte skolyoz, kifskolyoz ve bacaklarda uzunluk farklılıkları da görülebilmektedir. Özellikle doğuştan skolyoz olan kişilerin %5 - %16’sında ayrık omuriliğe rastlanmaktadır. Özellikle diastematomyelide bu durum daha yaygındır. Ayrık omurilik çocuklarda genellike ayrıya sebebiyet vermez. Ancak ileri yaştaki hastalar arasında ağrıya daha sık rastlanır.
Tedavi Yöntemleri
Ayrık omurilik probleminin küçük yaşlarda teşhis edilmesi durumunda vakit kaybetmeden ameliyat edilmesi önerilir. Hastalık ilerlemeden uygulanan cerrahi müdahaleler sayesinde nörolojik problemler daha ortaya çıkmadan önlenir ya da mevcut nörolojik problemlerin ilerlemesine engel olunur.
Özellikle Tip 2 ayrık omurga problemlerinde cerrahi tedavi uygulanmayan hastalarda hızla nörolojik problemler gelişir. Bu nedenle özellikle henüz kemik gelişimini tamamlamamış yaşça küçük hastalarda problem teşhis edilir edilmez ameliyat tavsiye edilmektedir. Yetişkinlerde teşhis edilen asemptomatik ayrık omurilik vakalarında ise durum biraz daha farklıdır. Bu noktada hastanın istekleri de göz önünde bulundurularak tedavi planlaması yapılır.
Ameliyat Uygulaması
Tip 1 ve Tip 2 ayrık omurilik ameliyatı farklılık göstermektedir. Bu ameliyatlar oldukça hassas ameliyatlardır. Tip 1 ayrık omurilik operasyonunda problemli bölgeye ulaşmak için sağlam bölümden girişim sağlanır. Arada yer alan kemik septumu çıkarılır ve kenar kısmından dura açılır. Dura içerisindeki intradural fibröz bağlar ve sinir kökleri alınır ve dura sızdırmayacak şekilde tüp halinde kapatılır.
Tip 2 ayrık omurilik ameliyatı ise laminektomi şeklinde gerçekleştirilir. Tip 2 ayrık omurilik problemlerinde sıklıkla görülen transdural yapışıklıklar ameliyatı zorlaştırmaktadır. Dura açıldıktan sonra yarı omuriliklerin arasında yer alan yapışıklıklar ve bantlar kesilerek serbest bırakılır. Sonrasında ise dura sızdırmayacak şekilde kapatılır.
Beyin Cerrahisi İstanbul ekibi olarak en nadir görülen hastalıkların ve anomalilerin tedavilerinde sahip olduğumuz uzmanlıkla tüm operasyonları hassasiyetle gerçekleştiriyoruz.