Spastisite Cerrahisi

Spastisite kas hareketlerini etkileyen bir sağlık problemidir. Hastalar kaslarını hareket ettirmeye çalıştığında ya da dinlenme halindeyken kasların istemsiz bir şekilde kasılmasıyla ortaya çıkmaktadır. Kaslar kasılı kalır ve gerilmeye karşı direnir. Spastisite yürümeyi ve konuşmayı da olumsuz yönde etkileyen bir hastalıktır.

Spastisite kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Kaslardaki gerginlik hissi çok hafif olabilmektedir. Ancak bazı kimselerde ise çok şiddetli, ağrılı, kontrol edilemeyen sertliğe neden olan spazmlar görülmesi mümkün olabilmektedir. Spastisite şiddetli olduğu durumlarda kişinin gündelik hayatını ciddi derecede kötü etkileyen bir rahatsızlıktır.

Spastisite bazı kişilerde aşağıdaki problemlere yol açmaktadır.

• Hipertoni
• Kas spazmları
• Klonüs
• Bacakların istem dışı çapraz durması
• Ağrı ya da rahatsızlık hissi
• Anormal duruş
• Kasın devalı olarak kasılma halinde olması
• Kas, eklem ya da kemik deformasyonları
• Giyinme ya da banyo yapma gibi günlük basit aktiviteleri yerine getirmekte zorlanma
• Aşırı ağrılı spazmlara bağlı olarak uyku problemi yaşama

İnsan vücudunda kas kontrolü normalde karmaşık bir sistem tarafından yönetilmektedir. Bu sistem sayesinde herhangi bir kası kasmak ya da serbest bırakmak mümkün olmaktadır. Merkezi sinir sisteminde meydana gelen sinir hasarları bu kontrolün bozulmasına yol açmaktadır. Sonuç olarak aynı anda tüm kaslar kasılabilmektedir. Bu durum kontrollü ve istemli bir hareketin yapılmasını engeller.

Spastisite Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?

Çok farklı spastisite belirtileri bulunmaktadır. Hastalığın şiddetli olduğu durumlarda aşırı ağrı ve günlük işlevleri yerine getirememe gibi problemler görülür. Spastisite rahatsızlığı şiddetli olan kişiler temizlik ve bakım gibi basit işlevleri bile yerine getiremez. Bu gibi durumlarda vücutta enfeksiyona ve kan zehirlenmesine yol açabilecek yatak yaraları görülebilmektedir.

Hastalık tedavi edilmediği durumlarda eklemlerde işlev kaybına, kemik kırıklarına, eklem çıkıklarına, idrar yolları enfeksiyonuna ve kronik kabızlığa neden olmaktadır. Spastisite oldukça ciddi bir rahatsızlıktır ve kişinin yaşam konforunu önemli ölçüde düşürebilir.

Spastisite, beyinde ve omurilikte hareketleri ve kasılma refleksini kontrol eden sinirlerde meydana gelen hasarlar sonucunda ortaya çıkmaktadır. Spastisite aşağıdaki durumlara bağlı olarak görülebilmektedir.

• Omurilik yaralanması
• Çoklu skleroz (MS)
• Serebral palsi
• Felç
• Baş ya da beyin yaralanması
• Lou Gehrig hastalığı olarak bilinen amyotropik lateral skleroz
• Herediter spastik parapfeji
• Adrenolökodistrofi (ALD)
• Fenilketonüri
• Krabbe hastalığı

Tedavi Yöntemleri

Spastisite tedavisi cerrahi olan ve olmayan yöntemler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Cerrahi olmayan yöntemler spastisitenin neden olduğu durumları hafifletmeye ya da yönetilebilir hale getirmeye çalışan yöntemlerdir. Fizik terapi, konuşma terapisi, etkilenen bölgeleri desteklemek ya da yardımcı alet kullanımı bu yöntemlerden bazılarıdır.

Genellikle terapilerle beraber ilaç tedavisi de gerekmektedir. Bu ilaçlar spastisitenin neden olduğu kasılmaları hafifleterek uyku ve gündelik ihtiyaçların karşılanması gibi konulara yardımcı olmaktadır. Spastisite tedavisinde genellikle baklofen, tizanidin, dantrolen sodyum, diazepam, clonazepam ve gabapentin ilaçları kullanılmaktadır. Bu ilaçlar belirtilerin hafiflemesine yardımcı olmaktadır ancak hastalarda uyuklama, sersemlik ve zayıflık gibi yan etkilere neden olabilmektedir.

Spastisite Ameliyatı

Spastisite tedavisi ilk olarak ameliyat içermeyen yöntemler ile başlamaktadır. Bu yaklaşımlar hastaların hayat kalitesini artırmaya yönelik yapılan tedavilerdir. Spastisitenin şiddetli ve kronik olması durumunda tercih edilecek tedavi yöntemi ameliyattır.

Tendon, kas ya da kemik dokularının hareketini ve esnekliğini sağlamaya yönelik ortopedik ameliyatlar bulunmaktadır. Çocuklarda büyümeyle beraber hareket işlevi giderek gelişir.

Selektif dorsal rizotomi gibi nörolojik ameliyatlarda spastik kaslardan hareket bilgisini taşıyan hasarlı sinirler omuriliğe girdiği yerden kesilir. Sağlıklı sinirler ise bırakılır. Bu işlem genellikle hafif şiddetli serebral palsi rahatsızlığı bulunan ve ayak işlevlerinde gelişim gösteren çocuklara uygulanmaktadır. Bu operasyon sonrasında hastalar kendi başına yürüyebilirler.

Bir diğer etkili yöntem de cilt altına küçük bir pompa yerleştirilmesidir. Bu pompaya bağlı ince bir katater, omurilik sıvısına ilaç verir. Intratekal baklofen terapisi adı verilen bu yöntemde cilt altına yerleştirilen pompa omurilik sıvısına düzenli olarak spastisiteyi önleyici ilaç pompalar. İmplantın yerleştirilmesi oldukça kolaydır ve ameliyat sonrasında hastalar kısa süre içerisinde taburcu edilirler. Sonrasında ise dozaj ayarlaması için düzenli olarak muayene gerekmektedir.

Spastisite tedavisi ile hastaların yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilmektedir. Ancak bu durum tedavinin uzmanlar tarafından gerçekleştirilmesiyle mümkün olmaktadır. Beyin Cerrahisi İstanbul’un alanında uzman hekimlerine spastisite tedavisi dahilinde de kendinizi ya da sevdiklerinizi güvenle emanet edebilirsiniz.