Epilepsi Cerrahisi
Epilepsi cerrahisi, epilepsi nöbetlerini ya da bu nöbetlerin şiddetini hafifletmeye yönelik yapılan beyin ameliyatlarıdır. Nöbetler beynin sinir hücrelerinde meydana gelen kontrol dışı elektriksel aktivite sonucunda ortaya çıkar. Nöbet sırasında farkındalıkta, kas kontrolünde, duygularda, davranışlarda ve duyularda değişiklikler meydana gelir.
Epilepsi nöbetlerinin yönetimi için yapılan cerrahi müdahaleler farklılaşabilmektedir.
- Beynin nöbetlerin başladığı bölümün çıkarılması
- Nöbetlerin beynin diğer bölgelerine yayılmasını önlemek amacıyla beyin sinir hücre iletişimine durdurma
- Nöbetlerin başladığı sinir hücrelerinin lazerle ısıtılarak işlevsiz hale getirilmesi
- Nöbetin kaynağında engellenmesi ya da diğer bölgelere yayılmadan engellenmesi için elektrik sinyalleri gönderen kalp pili bir cihaz ve elektrot yerleştirmek
- Nöbet aktivitelerini kaydetmek için beynin derinliklerine hassas elektrot yerleştirme
Bu işlemlerden uygun olanları gerçekleştirilerek hem epilepsi daha iyi anlaşılır hem de nöbetlerin etkisi hemen hemen tamamen ortadan kaldırılabilmektedir.
Epilepsi Cerrahisi Kimler İçin Uygundur?
Epilepsi cerrahisi genellikle epilepsi tedavisinde en son yöntem olarak kabul edilmektedir. Bununla beraber nöbetlerin etkilerini ortadan kaldırmaya yönelik en etkili yöntemdir. Aşağıdaki durumlarda ancak epilepsi cerrahisi bir çözüm olarak göz önünde bulundurulmaktadır.
- Nöbet önleyici ilaçların işe yaramaması. Bu durum ilaca dirençli epilepsi olarak da adlandırılmaktadır. En az iki farklı nöbet önleyici ilacın nöbetleri kontrol altına almaması durumunda epilepsi cerrahisi bir seçenek olarak düşünülmektedir.
- Nöbet önleyici ilaçların hastalarda çok fazla yan etkiye neden olması
- Ketojenik diyet gibi diyet terapisinin nöbetleri kontrol etmede yetersiz kalması
- Nöbetlerin sık, şiddetli ve hasta üzerinde ciddi etkilerinin olması
Nöbetlerin beyin tümörü, arteriyovenöz malformasyon gibi epilepsi kaynaklı olmadığı durumlarda da beyin ameliyatı gereklidir. Nöbetlerin beynin sadece bir bölümünde başlaması ve diğer bölümlere sıçramaması çok başarılı sonuçların elde edilmesini sağlamaktadır.
Epilepsi Cerrahisi Türleri
Epilepsi nöbetlerine önlemeye yönelik çok sayıda cerrahi yöntem bulunmaktadır.
Cerrahi Rezeksiyon
Rezeksiyon ameliyatlarında cerrah beynin belirli bir kısmını alır. Bu ameliyatlarda genellikle nöbetlerin başladığı ya da nöbetlere neden olan anormal beyin dokusu alınmaktadır. Rezeksiyon işleminin de kendi içerisinde farklı teknikleri bulunmaktadır.
Lezyonektomi
Nöbetlere yolan açan tümör, kavernöz hemanjiyom ya da arteriyovenöz malformasyon gibi lezyonların çıkarılması işlemidir.
Lobektomi
Beynin her yönü dört farklı lob içermektedir. Ön kısımda frontal lob, kulağın üst kısmında temporal lob, temporal bölgenin üstünde parietal lob ve başın arka kısmında da oksipital lob bulunur. Lobektomi ile nöbetlerin başladığı lob alınır. Temporal lobektomi en yaygın tercih edilen epilepsi cerrahisi yöntemidir.
Multilobar Rezeksiyon
Beyinden iki ya da daha fazla lobun bir kısmının ya da tamamının çıkarılması işlemidir. Bu işlem sadece çıkarılacak olan kısımlarda hiçbir hayati işlev kalmadığında yapılmaktadır.
Hemisferektomi
Beynin yarısının çıkarılması ya da bağlantısının koparılması işlemidir. Beynin sağ ve sol lobunun iletişimini sağlayan liflerin alınması bağlantının koparılması anlamına gelmektedir. Epilepsi nöbetlerinin çok şiddetli, kontrol dışı ve zayıf düşürücü olduğu durumlarda yapılmaktadır. Beyin dokusunda çok fazla yaralanma ya da hasar gelmesi sonucunda bu işlem yapılır. Hemisferektomi sonucunda hastalarda felç ya da his kaybı meydana gelir.
Cerrahi Bağlantı Kesme
Epilepsi cerrahisinde uygulanan yöntemlerden birisi de beyinde nöbetlerin meydana geldiği bölümün diğer bölümlerden ayrılması ve bağlantısının kesilmesidir. Bu yöntem de kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır.
Korpus Kallozotomi
Beynin iki yarısını birbirine bağlayan ana lif dokusuna korpuz kallozum adı verilmektedir. Korpus kallozotomi epilepsi nöbetlerinin çok şiddetli olması ve beynin bir yarısında başlayıp diğer yarısına yayılması durumunda tercih edilmektedir.
Çoklu subpial transeksiyon
Bu ameliyatta beyin dokusunun kısıtlı bir bölümüne kesiler yapılmaktadır. Kesiler nöbetlerin başladığı sinir hücreleri ile normal sinir hücreleri arasındaki iletişimi keser. Beyinde nöbetlerin meydana geldiği bölümün güvenli bir şekilde alınamadığı durumlarda bu yöntemlerden yararlanılmaktadır.
Beyin Pili
Derin beyin uyarımı ya da derin beyin stimülasyonu olarak da bilinen beyin pili beyne yerleştirilen bir elektrot ve göğüs bölgesinde cildin altına yerleştirilen bir uyarıcı cihaz ile çalışan mekanizmadır. Elektrot tam MR görüntülemesi ile nöbetin başladığı bölgeye yerleştirilir. Sinir hücrelerinin nöbete yol açacağı esnada cilt altına yerleştirilen uyarıcı cihaz elektroda elektriksel sinyal gönderir ve nöbete yol açan sinir aktivitesini bozar.
Lazer İnterstisyel Termal Terapi
Lazer interstisyel termal terapi daha az müdahale gerektiren bir yöntemdir. Beyinde nöbetin başladığı bölge lazer dalgası ile parçalanmaktadır. Bu işlem MR görüntülemesi yardımıyla gerçekleştirilmektedir.
Epilepsi cerrahisi son derece hassas bir alandır. Hastalar için en uygun tedavi yönteminin seçilmesi ve gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu şekilde nöbetlerden önemli bir şekilde kurtulmak mümkündür. Beyin Cerrahisi İstanbul epilepsi cerrahisinde oldukça deneyimli bir ekibe sahiptir.