Beyin Tümörü

1930'lu yıllarda kanser hücrelerini normal hücrelerden ayıran biyokimyasal özelliğin bulunması tıp dünyasında büyük etki oluşturmuştur. Otto Warburg'a göre hücrelerin kontrolden çıkmalarının tek bir sebebi vardır. Kanser hücreleri oksijenli solunum yerine oksijensiz yani anaerobik solunum yapmaktadır. Beyin tümörü bulunan dokulardaki özellikler de bu sebebe dayanır. Hızlı ve kontrolsüz çoğalan tümör hücreleri bölünme mekanizması ile çoğalmazlar.

Normal hücrelerde bölünme ve ölüm emirleri oldukça nettir. Hücrelerin takip ettiği bölünme evreleri özetle üç aşamada incelenir. İlk olarak protein sentezinin yapıldığı dinlenme evresi tamamlanır. Bu evre özelleşmiş hücreler için oldukça uzundur. Örneğin beyin hücreleri olarak bilinen nöronlar dinlenme evresinde uzun zaman hareketsiz kalır. Dinlenme evresinden sonra interfaz aşaması başlar. Hücreler için oldukça önemli olan bu evrede hücre büyür ve DNA kendini eşler. Evrenin ortalarına doğru eşlenen kalıtım materyalindeki hasarlar tespit edilerek onarılır.

Hücre bölünmesinin son aşaması ise mitotik evredir. Mitoz bölünmeler ile büyüyen hücreler DNA'sını kromozoma çevirerek gerekli bölünme işlemlerini başlatır. Kromatinlerin oluşması ile genetik madde çekirdek kontrolü ile bölünür. Ardından hücre duvarının bölünmesiyle iki yeni hücre oluşur. Bölünme sistemi kanser hücrelerinde hızlı ve kontrolsüz gerçekleşir. Bu nedenle dokularda tümörlere sebep olur. 

Beyin Tümörü Nedir?

Bölünebilme özelliğine sahip vücut hücrelerimizde meydana gelen anomaliler dokuda bozulmaya sebep olmaktadır. Sadece kas ve sinir hücrelerinde bölünme özelliği yoktur. Peki, nöronlarda meydana gelmeyen kansere beynin hangi bölgelerinde kitleler sebep olur? Kafatası bölgesinde gelişen kanserli hücrelerin kendine özgü özellikleri vardır.

Beyin tümörü hücreleri normal hücreye göre düzensiz bir şekil ve büyüklüktedir. Vücuttaki kitlelerin oluşması da bu nedene bağlıdır. Hızlı ve kontrolsüz bölünen hücre enerji için şekere ihtiyaç duyar. Ayrıca metastaz özelliği ile farklı dokulara yayılabilir. Örneğin akciğer kanseri olan bir hastanın kanser hücreleri beyne ve diğer organlarda koloni kurmaya meyillidir.

Beyinde bulunan kanserli doku kafatasının iç kısımlarına doğru ilerleyebilir. Dokunun ilerlemesi kafa iç basıncının artmasına ve ilk belirtilerin hastada gözükmesine sebep olur. Baş ağrısı, bulantı ve kusma beyin tümörünün ilk bulgularındandır. Tümörün yayılmasını engellemek için çeşitli antikanser ilaç tedavileri uygulanır. Ayrıca ilk müdahale olarak ameliyatla kanserli doku hastadan alınabilir.

Beyin Tümörü Nasıl Oluşur?

Beyin tümörü oluşumunu tek bir sebebe dayandırmamak gerekir. Her hastalıkta olduğu gibi bağışıklık sisteminin zayıflaması sizi açık hedef haline getirir. Mekanizma, diğer bakterilere gösterdiği etki tepki olayını kanser hücresinde de gerçekleştirir. Hücrenin kimlik belgesi olarak bilinen antijen vücudumuzdaki bağışıklık hücreleri tarafından kontrol edilir. Makrofaj hücreleri tarafından yok edilen kanser hücresinin antijen bilgileri lenfositlere giderek bellek hücrelerinin oluşması sağlar. Kişinin immün sistemin zayıf olması vücutta istenmeyen sonuçlara neden olur.

Beyin tümörüoluşumunda bir diğer etken yaştır. Yapılan çalışmalar dünya nüfusunun yaşlandıkça kansere yakalanma oranının arttığını göstermektedir. Bunun yanı sıra genetik mutasyonlar ve başka organlardan gelen kanser hücreleridir. Metastaz yapan malign kanser hücrelerinin beyine ve diğer organlara sıçrama özelliği vardır.

Beyin Tümörü Çeşitleri Nelerdir?

Beynimizde etkilediği dokuya göre farklı özelliklere sahip 120’den fazla beyin tümörü vardır. Tümör sert doku özelliğine sahiptir. Bahsedilen tümörlerin hepsi kanser hücre özelliğine sahip değildir. İyi huylu ve kötü huylu olan kanser hücreleri tedaviyi etkileyen en önemli faktördür. Peki, bu tümörlerin özellikleri ve farklılıkları nelerdir?

İyi Huylu Beyin Tümörleri

Tıp dilinde benign hücresi olarak geçen iyi huylu tümör hücresinin metastaz özelliği yoktur. Fakat lokal büyüme gösterebilir. Meninjiom ve schwannom tümörleri benign beyin tümörü türlerine örnektir. Bu tür tümörlerin yayılmaması riskli olmadığı anlamına gelmez. Özellikle beyinde bulunan kitleler kanser özelliği göstermese de ilerleyen zamanlarda tehdit oluşturabilir.

Kötü Huylu Beyin Tümörleri

Dokuları invaze etmeyen benign hücrelerine göre kötü huylu beyi tümörleri çevresel yayılım gösterir. Kontrol altına alınması zor olan malign hücresi kanserin son evresinde durdurulamaz hale gelir. Bu türe örnek verilecek kanser türleri glioblastoma ve astrositom beyin tümörleridir. Beyin ve omurilikte oluşan primer tümörler arasında yer alan örnekler metastaz özelliği ile diğer dokulara sıçrar.

Beyin Tümörü Belirtileri Nelerdir?

Artan tümör doku kitlesinin kafa iç basıncı etkilemesi baş ağrısına neden olur. Ağrı dayanılmayacak şiddette ve baskındır. Kusma ve mide bulantıları bunu takip eder. Kol ve ayaklarda oluşan ağrılara ek olarak vücudun sağ/sol kısmında kuvvet kaybı meydana gelir. Görme ve işitme merkezlerinde basınçtan dolayı yetersizlikler görülür. Ek olarak çift görme, yürüme, hafıza ve konuşmada bozukluklar oluşur.  

Beyin Tümörleri Nasıl Teşhis Edilir?

Beyin tümörü teşhisinde kullanılan iki yöntem vardır. Manyetik rezonans ve beyin tomografisi tümör hakkında pek çok bilgi verir. MR olarak da bildiğimiz manyetik rezonans yöntemi radyofrekans dalgaları sayesinde beynin görüntüsü elde edilir. Güçlü manyetik ortamlarda yapılan işlem hasta için sorun teşkil etmez. Beyin tomogrofisi olarak bilinen BT bilgisayar tabanlı yöntemlerdendir. Beynin üç boyutlu görüntüsünü sunan tomografi tümörlerin saptanmasında kolaylık sağlar.

Beyin Tümörleri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Beyin tümörü türüne göre farklı tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Genellikle ilk tercih edilen tedavi cerrahi müdahaledir. Fakat hastanın yaşı, tümörün beyindeki yeri ve genel sağlık durumu başka yöntemlerin seçilmesine neden olabilir. Fakat tedavi sürecini belirleyen hastanın görüşleridir.

Cerrahi Tedavi Yöntemi

Beyinde bulunan iyi ve kötü huylu tümörlerin çıkarılması cerrahi tedavi ile gerçekleşir. Ameliyat kranyotomi denen işlemle başlar. Kranyotomi ile beyin açılır. Uzmanın tümörün hepsi çıkarması gerekir. Bazı durumlarda beynin diğer dokularının zarar görme ihtimaline karşı bir kısım bırakılabilir. Kafa iç basıncın azaltılması ile geri kalan kanserli doku radyoterapi veya kemoterapi ile ortadan kaldırılır. Cerrahi yöntem ile alınamayan kanserli dokudan biyopsi alınır. Laboratuvara gönderilen dokunun patoloji sonuçlarına göre tedavi yöntemi seçilir. 

Kemoterapi (İlaçlı Tedavi)

Akıllı ilaç ya da antikanser ilaç tedavisi olarak adlandırılan kemoterapi kürler halinde uygulanır. 21 veya 28 günde bir tekrar eden kürler tümörün türüne göre değişir. Hastanın ne kadar kür alacağı kanserin bulunduğu bölgeye, kişiye ve birçok nedene bağlıdır.

Radyasyon (Işın Tedavisi)

Radyoaktif ışınlar ile kanser hücresinin bölünmesi durdurulur. Tümörlü dokunun parçalanarak yok edilmesi ışın tedavisi ile gerçekleşir. Yüksek dozlu radyasyon hücreleri yok eder. Tedaviyi alan hastanın çevreye zararı yoktur fakat bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olur.

Beyin Tümörü Sonrası Hastaları Neler Bekler?

Araştırmalara göre beyin tümörü olan hastalar tedavi edilmezse yaklaşık 1,5 yıl yaşayabilir. Bu sebeple gerekli tedaviler seçilip uygulanmalıdır. Fakat uygulanan tedaviler sonrası hastada çeşitli komplikasyonlar oluşabilir. Ameliyattan sonra bağışıklık sistemi düşen hastalar enfeksiyon riskine karşı dikkatli olmalıdır. Ayrıca psikiyatrik sorunlar, nöbet, baş ağrısı, görme bozukluğu ve bulantı gözlenebilir.

Göze Baskı Yapan Beyin Tümörleri Belirtileri

Orbita tümörleri beyinden gelen görme sinirlerine baskı yaparak görme problemlerine neden olur. Gözün öne doğru çıkması belirtileri arasında yer alır. Buna sebep olan optik sinir başında oluşan ödemdir.Çift görme, göz hareketlerinde yavaşlama ve gecikmeler orbita tümörlerinin sebep olduğu sorunlardır.

Sıkça Sorulan Sorular

Başka organda oluşan kanser beyine yayılır mı?

Kanser hücrelerinin özelliklerinden biride metastaz yapma özelliğidir. Tıpta malign kanser hücresi olarak adlandırılan kötü huylu hücrelerin başlıca özelliği olan metastaz yani yayılma risk oluşturmaktadır. Vücudun farklı yerlerinde (meme, prostat, serviks, vajina, akciğer) bulunan tümör hücresi beyine ulaşabilir. Araştırma çalışmalarda belirlenen kanserlerin %25'i beyine ulaşabilecek yapıdadır.

Beyin Tümörü daha çok kimlerde görülür?

Her yaş aralığında beyin tümörü hastası mevcuttur. Yapılan araştırmalara göre 100 kişiden üç ila beşi bahsedilen rahatsızlıktan tedavi görmektedir. Ayrıca sarı ırktan olan toplumlarda bu oran daha yüksektir. Cinsiyet olarak erkeklerde kadınlardan daha çok beyin tümörüne rastlanmıştır. Kadınlarda daha çok iyi huylu menenjiom tümörü bulunmaktadır. Menenjiom beyin zarında yer alan tümörlere verilen addır.

Hangi beyin tümöründe cerrahi işlemlere başvurulur?

Kanser tedavisi için ilk olarak kullanılan cerrahi müdahale tümörlü dokunun çıkarılma işlemidir. Fakat kanser biyopsisi içinde cerrahi işlemler uygulanabilir. Beyin tümörü diğer kanserlere göre oldukça ciddi rahatsızlıklardandır. Kişinin sosyal hayatı ve sağlık anlamında ki olumsuzlukları tıp dünyasında farklı tedavi yöntemlerinin keşfedilmesine sebep olmuştur. 

Beyin tümörü ameliyatlarındaki başarı oranı nedir?

Başarı oranı kişide bulunan tümöre bağlıdır. Ameliyatların neredeyse çoğunun başarıyla sonuçlanması ölüme engel değildir. Sebebi tümörün yeri ve özelliğidir. Malign kanser hücresi olarak bilinen kötü huylu tümörlerin alınması kanserin yayılmayacağını ifade etmez. Ana özelliği kontrolsüz çoğalmak olan kanserli dokular yavaş yavaş iflas eder. Fakat günümüzde hiperbarik oksijen tedavisi ile kanser hücreleri için toksik olan oksijeni vücuda vererek tümörü ortadan kaldırmak amaçlanır.

Beyin tümörlerinde radyasyon tedavisi nasıl gerçekleştirilir?

Beyin tümörünün çapı, özelliği, büyüklüğü ve bulunduğu bölgeye göre değişen tedavi yöntemleri vardır. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi müdahalede ki risk faktörü azaltılmıştır. Yüksek enerjiye sahip ışınların kanser hücrelerini öldürmesine radyoterapi denir. Radyoaktif ışınlar tespit edilen kanser hücresini hasara uğratarak bölünmesini durdurur.

Beyin tümörünün sebep olduğu baş ağrısı daha çok nerelerde olur?

Normal bir baş ağrısına göre oldukça dayanılmaz olan beyin tümörü kafatasındaki basıncı bozar. Artan basınç neticesinde baş çevresinde yayılan ve şiddetli bir ağrıya sebep olur. Ağrıyla beraber kusma, kol ve bacaklarda güçsüzlükte görülür. Bu tür belirti gösteren hastaların uzman beyin cerrahisine danışması gerekmektedir.

Beyin tümörü ameliyatı olanlar normal yaşama ne zaman dönebilir?

Beyin tümörünün türüne göre çeşitli tedaviler bulunmaktadır. İyi huylu (benign) ve kötü huylu (malign) tümör hücreleri için cerrahi müdahale ve radyoterapi tedavisi kullanılır. Hastalar ameliyat işleminden sonra eski yaşantısına geri dönebilir. Fakat kişiden kişiye değişen bu süreç kanser tipine, beyindeki bölgeye, kişinin yaşına ve sağlık durumuna göre uzar ya da kısalır. Uzman doktor tarafından belirlenen süreçte hastaya rehabilitasyon desteği de verilir.

Görme bozukluğu beyin tümörü belirtisi midir?

Beyin tümörleri göz üzerinde etkiye sahiptir. Fakat her görme bozukluğu için tümörden şüphelenmek doğru değildir. Kişide göz bozukluğunun yanı sıra çift görme, göz hareketlerinde azalmada tespit edilmelidir. Ayrıca göz kapağının kontrol dışında düşmesi incelenmesi gereken belirtiler arasında yer almaktadır. Bahsedilen rahatsızlıkta vücut genel olarak takip edilmelidir.

Beyin Tümörünün ilk belirtileri nelerdir?

Kafatası içerisine yerleşen beyin tümörü denge kaynaklı problemlere sebebiyet vermektedir. Yürüme bozukluğu, vücudun sağ ve sol kısımlarında his kaybı bunlardan biridir. Kafa iç basıncında artışa neden olan beyin tümörleri baş dönmesi ve ağrılara sebep olur. Ayrıca işitme, görme, hafıza ve konuşma ile birebir etkileşim halinde olan beynimizde tümörün olması bu alanlarda yetersizliklere sebep olmaktadır.